Tết Nguyên đán luôn là biểu tượng của sự đoàn viên và sum họp. Sau một năm dài bận rộn thì đây là khoảng thời gian quý giá để chúng ta cùng gia đình lưu giữ lại những khoảnh khắc đáng nhớ trước khi trở lại những guồng quay công việc. Vậy còn chần chờ gì nữa, hãy cùng P.N.R khám phá ý nghĩa của ngày lễ đặc biệt này trong văn hóa người Việt ngay thôi!

Tết Nguyên đán là gì ?

Giới thiệu Tết Nguyên đán Việt Nam

Tết Nguyên đán là dịp lễ đầu năm mới theo âm lịch của các nước Đông Á. Tết Nguyên đán còn được gọi với những cái tên khác như Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền hay chỉ đơn giản là Tết.

Tết Nguyên đán là dịp để mọi người trong gia đình sum vầy, đoàn tụ và cùng nhau đón chào một năm mới an khang thịnh vượng. Kỳ nghỉ này thường kéo dài từ 28 tháng Chạp đến hết mùng 3 tháng Giêng.

Theo phiên âm Hán – Việt, “Tết’’ bắt nguồn từ chữ “Tiết”, trong khi “Nguyên đán’’ là từ gốc Hán. Cụ thể, “Nguyên’’ mang ý nghĩa khởi đầu, còn “Đán’’ là buổi sáng sớm. Do đó, Tết Nguyên đán còn có thể được hiểu là ngày khởi đầu của một chu kỳ vận hành của đất trời đồng thời cũng đánh dấu sự tiếp nối của thời gian và hy vọng cho một năm mới an khang, thịnh vượng. Tại Việt Nam, ngày lễ này còn được gọi một cách thân thương là “Tết ta’’ để dễ dàng phân biệt với “Tết Tây’’ hay còn được gọi là Tết Dương lịch.

Nguồn gốc Tết Nguyên đán

Là một phần của nền văn minh lúa nước, Tết Nguyên đán có nguồn gốc từ văn hóa Đông Á. Nhu cầu canh tác nông nghiệp đã hình thành hệ thống 24 tiết khí trong năm, ứng với mỗi tiết đều có một khoảnh khắc “giao thừa’’. Trong số đó, Tết Nguyên đán là quan trọng nhất vì nó đánh dấu sự khởi đầu của một chu kỳ canh tác và gieo trồng mới.

Về mặt lịch sử, một số nghiên cứu cho rằng vào thời vua Hùng, Tết Nguyên đán diễn ra vào tháng Tý tức tháng 11 Âm lịch. Tuy nhiên, sau này do ảnh hưởng từ văn hóa Trung Quốc mà ngày Tết Âm lịch đã được chuyển sang tháng Dần nhằm tháng 1 Âm lịch. Mặc dù vậy, các tư liệu lịch sử như An Nam chí lược (Lê Tắc) và Kiến văn tiểu lục (Lê Quý Đôn) lại cho thấy những khác biệt trong văn hóa lễ Tết của người Việt so với Trung Quốc, theo đó người Việt thường đón lễ Tết từ tháng Giêng cho đến tháng 3 Âm lịch.

Ngoài ra, Tết Nguyên đán còn là dịp để mọi người tham gia nhiều hoạt động giải trí truyền thống như đánh cờ, đấu vật, đá cầu,.. cùng với các tục lệ như uống rượu, ăn dưa mắm và dùng trầu cau. Lễ nghi và tế lễ cũng đóng vai trò quan trọng thể hiện nét văn hóa tâm linh sâu sắc của người Việt trong dịp lễ này.

Tết Nguyên đán diễn ra vào thời gian nào ?

Tết Nguyên đán được tính bắt đầu từ ngày đầu tiên của năm Âm lịch, thường sẽ muộn hơn Tết Dương lịch từ 1 đến 2 tháng. Do quy luật 3 năm nhuận 1 tháng của Âm lịch nên ngày đầu năm của dịp Tết Nguyên đán không bao giờ rơi vào trước ngày 21 tháng 1 Dương lịch và sau ngày 19 tháng 2 Dương lịch.

Tết Nguyên đán diễn ra vào thời gian nào ?

Thay vào đó, Tết thường diễn ra vào khoảng cuối tháng 1 đến giữa tháng 2 Dương lịch. Tại Việt Nam, dịp Tết cổ truyền hằng năm thường kéo dài khoảng 7 đến 8 ngày từ ngày 23 tháng Chạp ( Tết ông Công ông Táo) cho đến hết ngày 7 tháng Giêng.

Ý nghĩa của ngày Tết Nguyên đán

Tết Nguyên đán là lễ hội truyền thống lớn nhất năm của người Việt. Đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Ngày lễ này không chỉ thể hiện sự gắn kết trong cộng đồng, gia tộc và gia đình mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần, tâm linh và tình cảm sâu sắc của người Việt. 

Thời điểm giao thoa giữa đất trời

Theo quan niệm của người Việt Nam, Tết Nguyên đán là thời điểm giao thoa giữa trời và đất, đánh dấu sự kết thúc của một năm cũ và khởi đầu một năm mới. Với niềm tin rằng đất là nơi con người sinh sống và trời là nơi ngự trị của thần linh, người Việt tin rằng thời khắc giao thừa chính là lúc họ nhận được những điều tốt lành và phước lành từ đất trời.

Dịp bày tỏ lòng thành kính đến ông bà tổ tiên

Tết Nguyên Đán là dịp bày tỏ lòng thành kính đến ông bà tổ tiên

Tết Nguyên đán là khoảng thời gian thiêng liêng để mỗi người con xa xứ quay trở về sum vầy bên gia đình. Đây không chỉ là dịp để dành tặng nhau những lời chúc tốt đẹp mà còn là khoảnh khắc để bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên. Theo truyền thống trong những ngày này, con cháu sẽ cùng nhau dọn dẹp nhà cửa, sắm sửa lễ vật và chuẩn bị mâm cúng gia tiên thật tươm tất. Người Việt tin rằng, tổ tiên sẽ về nhà ăn Tết với con cháu và phù hộ cho gia đình mọi sự hanh thông, vạn sự như ý. Chính những tập tục này đã làm nên một nét văn hóa truyền thống ngàn đời, in sâu trong tâm thức mỗi người Việt.

May mắn và nhiều hy vọng

Năm mới luôn tượng trưng cho sự khởi đầu mới mang theo nhiều hy vọng và may mắn. Do đó, cứ mỗi dịp Tết đến mọi người thường rủ nhau đi chùa hái lộc đầu năm và cầu mong những điều tốt lành cho cả năm. Trong không khí đặc biệt này, những lời cầu mong năm mới an khang và thịnh vượng luôn được trao gửi. Song hành với những hành động tinh thần như dọn dẹp nhà cửa, sắm sửa quần áo mới và mua cây mai, cây đào trang trí. Tất cả những hành động này đều mang ý nghĩa sâu sắc là cầu mong một năm mới với nhiều điều tốt đẹp. Đặc biệt, đây còn được xem là thời điểm vàng để mở đầu công việc hoặc khởi nghiệp nhờ vào vận khí tươi mới của năm mới.

Khoảng thời gian gia đình sum họp

Tết Nguyên đán luôn là thời điểm ý nghĩa nhất để mọi người trong gia đình sum họp và đoàn viên. Đối với những người phải đi làm xa thì dịp Tết càng trở nên đặc biệt khi đây là cơ hội duy nhất để họ có thể trở về nhà và quây quần bên những người thân yêu. Cùng nhau tất bật chuẩn bị bữa cơm tất niên ấm cúng hay bên nhau gói bánh chưng, bánh tét,… Quan trọng hơn đây cũng là khoảng thời gian để con cháu bày tỏ lòng biết ơn thành kính đến ông bà, cha mẹ đã sinh thành và nuôi dưỡng tạo nên một nét đẹp truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền. Thời điểm này cũng là lúc vé máy bay Tết được mở bán, bạn nên tranh thủ đặt sớm để có một tấm vé giá rẻ sum họp cùng gia đình nhé!

Xem thêm: Đặt Vé Máy Bay Tết 2026 Giá Rẻ

Các hoạt động hấp dẫn trong dịp Tết Nguyên đán

Dọn dẹp, trang trí nhà cửa

Theo quan niệm truyền thống, dọn dẹp nhà cửa cuối năm mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đó là hành động loại bỏ những điều không may của năm cũ và chuẩn bị sẵn sàng để chào đón may mắn cho năm mới. Công việc này thường được người Việt thực hiện từ vài tuần trước Tết. Ngay sau khi dọn dẹp tươm tất, mọi người sẽ bắt tay vào trang trí để mang không khí Tết rộn ràng vào từng góc nhà. Nhiều loại hoa được ưu tiên chưng trong dịp Tết này như hoa mai, hoa đào, hoa đồng tiền, hoa thủy tiên, hoa cúc,… Bên cạnh đó, các gia đình còn tô điểm không gian thêm rực rỡ bằng lồng đèn, câu đối đỏ, tranh Tết từ đó tạo nên một bức tranh ngày xuân thật ấm cúng và đầy màu sắc.

Cúng ông Công, ông Táo

Cúng ông Công, ông Táo từ xưa đã là phong tục của Tết cổ truyền

Theo quan điểm của người Việt Nam, ông Công, ông Táo là hai vị thần cai quản bếp núc của mỗi gia đình. Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, hai vị thần này sẽ lên trời để báo cáo Ngọc Hoàng về mọi việc đã xảy ra trong gia đình suốt một năm qua. Vì lý do đó, thông thường cứ đến ngày nay các gia đình Việt đều dọn dẹp căn bếp sạch sẽ và chuẩn bị một mâm cỗ tươm tất để tiễn ông Công, ông Táo về trời đồng thời cầu mong một năm mới mọi sự tốt lành và may mắn.

Gói bánh chưng, bánh tét

Bánh chưng và bánh tét là hai món ăn truyền thống ngày Tết Nguyên đán

Bánh chưng và bánh tét từ lâu đã là hai món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người Việt Nam. Cả hai loại bánh này đều được xem là biểu tượng của sự sung túc, an lành,… tất cả đều thể hiện mong ước về một năm mới đầy đủ và no ấm. Chính vì thế, phong tục gói bánh chưng, bánh tét đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống với nhiều ý nghĩa sâu sắc. Dù cuộc sống hiện đại bận rộn, nhiều gia đình vẫn còn giữ gìn truyền thống này. Trong những ngày cận Tết, các thành viên trong gia đình hoặc bà con xóm giềng thường tập trung lại để cùng nhau gói bánh, luộc bánh và trò chuyện thâu đêm. Những khoảnh khắc này đã tạo nên một bầu không khí ấm cúng giúp gắn kết mọi người lại gần nhau hơn mỗi dịp Tết đến xuân về. 

Tảo mộ 

Tảo mộ (hay còn gọi là Chạp mả) là một phong tục truyền thống không thể thiếu của các gia đình Việt thường diễn ra vào những ngày cận Tết Nguyên đán. Vào dịp này, con cháu trong gia đình sẽ tập trung thăm viếng, dọn dẹp và sửa sang lại phần mộ của ông bà tổ tiên. Hành động này không thể chỉ thể hiện lòng thành kính và đạo hiếu sâu sắc đối với những người đã khuất mà còn là dịp để ôn lại truyền thống văn hóa của dân tộc nhằm nhắc nhở con cháu về đạo lý uống nước nhớ nguồn cao đẹp.

Cúng tất niên

Cúng tất niên là một nghi lễ truyền thống không thể thiếu trong những ngày Tết cổ truyền Việt Nam. Nghi thức quan trọng này thường được tổ chức vào ngày 30 Tết hoặc sớm hơn vào ngày với ý nghĩa là mời ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu. Theo quan niệm của người Việt, cúng tất niên chính là dịp để gia đình sum vầy, đoàn tụ cùng nhau thưởng thức bữa cơm cuối cùng trong năm và cầu mong một năm mới bình an, sung túc với nhiều hy vọng mới. Mâm cơm tất niên truyền thống luôn được chuẩn bị tươm tất với các món ăn đặc trưng của ngày Tết như bánh chưng, bánh tét, thịt gà, thịt lợn, xôi, nem, canh khổ qua,…

Xông đất 

Xông đất là một trong những tục lệ truyền thống quan trọng bậc nhất của người Việt Nam trong dịp đầu năm mới. Theo quan niệm dân gian, người xông đất đầu tiên sẽ quyết định vận khí, may mắn và tài lộc cho gia chủ trong suốt cả năm. Chính vì lẽ đó, việc lựa chọn người xông đất hợp tuổi, hợp mệnh luôn được các gia đình đặc biệt coi trọng. Vào thời khắc giao thừa hoặc sáng mùng Một, người được chọn sẽ mang theo bao lì xì, bánh kẹo đến chúc Tết, gửi gắm những lời chúc tốt đẹp nhất, cầu mong cho gia đình gia chủ một năm mới bình an và sung túc. Ngoài yếu tố hợp tuổi thì nhiều người chỉ đơn giản chọn người khỏe mạnh, tốt tính, gia đình hòa thuận để mang lại sự suôn sẻ cho năm mới.

Chúc Tết và lì xì đầu năm

Chúc Tết và mừng tuổi đầu năm mới là phong tục không thể thiếu trong dịp Tết

Năm mới đến cũng đồng nghĩa với việc mỗi người sẽ có thêm một tuổi mới. Chính vì lẽ đó, mọi người thường dành tặng nhau những lời tốt đẹp với mong cầu một năm đầy may mắn và thành công. Thông thường, vào ngày mồng một Tết con cháu sẽ tụ họp để chúc Tết và mừng tuổi ông bà, cha mẹ. Sau nghi thức này, những người lớn sẽ trao đi những phong bao lì xì đỏ. Đây không chỉ là tiền mà còn là sự chứa đựng những may mắn và hy vọng, cầu chúc cho mọi việc trong năm mới đều hanh thông, thuận lợi. 

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2026 diễn ra vào ngày nào ?

Theo lịch vạn niên, Tết Nguyên đán 2025 hay Tết Bính Ngọ sẽ rơi vào thứ Ba, ngày 17/02/2026 dương lịch (tức Mùng 1 Tết). Như vậy, dịp Tết Âm lịch 2026 sẽ kéo dài trong các ngày sau đây:

• Ngày 28 Tết: rơi vào Chủ nhật, ngày 15/02/2026
• Ngày 29 Tết: rơi vào thứ Hai, ngày 16/02/2026
• Mùng 1 Tết: rơi vào thứ Ba, ngày 17/02/2026
• Mùng 2 Tết: rơi vào thứ Tư, ngày 18/02/2026
• Mùng 3 Tết: rơi vào thứ Năm, ngày 19/02/2026
• Mùng 4 Tết: rơi vào thứ Sáu, ngày 20/02/2026
• Mùng 5 Tết: rơi vào thứ Bảy, ngày 21/02/2026 

Vậy là chỉ còn vài tháng ngắn ngủi nữa, chúng ta sẽ cùng nhau chào đón Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Tết Nguyên đán không chỉ là một ngày lễ quan trọng mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc đối với mỗi người dân Việt Nam. Đây là dịp để chúng ta tạm gác lại những lo toan, bộn bề của cuộc sống và dành trọn vẹn thời gian cho những người thân yêu. Hãy cùng P.N.R gìn giữ, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống để ngày Tết của chúng ta ngày càng thêm ý nghĩa và ấm áp.